Berneński pies pasterski, znany także jako Bernese Mountain Dog, to jedna z najbardziej charakterystycznych i ukochanych ras psów pasterskich w Europie i na całym świecie. Jego imponująca postura, łagodne oczy oraz trójkolorowe, lśniące futro sprawiają, że nie można go pomylić z żadną inną rasą. Pochodzący z Alp Szwajcarskich, gdzie od wieków towarzyszył pasterzom i rolnikom, nie tylko jako pomocnik w pracy, ale i jako wierny towarzysz, Berneński pies pasterski to obecnie wybór wielu rodzin szukających dużego, ale równocześnie łagodnego i przyjaznego psa.

Historia i pochodzenie

1. Wczesne dzieje: Berneński pies pasterski wywodzi się z regionu Berno w Szwajcarii, skąd wziął swoją nazwę. Jego przodkowie prawdopodobnie przybyli do Szwajcarii wraz z rzymskimi legionami, pełniąc funkcje psów bojowych oraz psów pasterskich. Z czasem, te wielkie, mocne psy zostały skrzyżowane z lokalnymi psami górskimi, co zaowocowało powstaniem wytrzymałego, przystosowanego do trudnych warunków klimatycznych kompana.
2. Średniowiecze i renesans: W okresie średniowiecza, Berneńczyki były szeroko wykorzystywane w gospodarstwach rolnych, gdzie pomagały w pędzeniu bydła, strzeżeniu posiadłości oraz jako psy pociągowe. Ich siła i wytrzymałość pozwalała im na ciągnięcie wozów z mlekiem czy towarem na lokalne rynki. Szwajcaria słynęła z hodowli bydła, a Berneńskie psy pasterskie były nieocenione w zarządzaniu stadami.
3. XIX wiek: W XIX wieku z powodu zmian w rolnictwie i rozwoju przemysłu, populacja Berneńskich psów pasterskich zaczęła gwałtownie spadać. Przybycie kolei i inne innowacje technologiczne sprawiły, że wiele tradycyjnych zadań tych psów stało się zbędnych. Jednakże, na początku XX wieku miłośnicy rasy zrozumieli, jak ważne jest zachowanie tych imponujących psów.
4. XX wiek – ocalenie rasy: Dzięki staraniom entuzjastów rasy, takim jak profesor Albert Heim, który był pod wrażeniem ich piękna i charakteru, rasa została ocalona przed zapomnieniem. Początek XX wieku przyniósł odrodzenie zainteresowania Bernensami, co doprowadziło do utworzenia pierwszych klubów rasy i standardów hodowlanych.
5. Dzisiaj: Obecnie Berneński pies pasterski jest popularny nie tylko w Szwajcarii, ale i na całym świecie. Jego przyjazny charakter, umiłowanie do dzieci oraz niezwykły wygląd sprawiają, że jest on chętnie wybierany jako pies rodzinny. Rasa ta jest również ceniona za swój spokojny charakter, co czyni z niej idealnego psa terapeutycznego oraz uczestnika różnych aktywności związanych z dogoterapią.

Temperament

Berneński pies pasterski, z angielskiego Bernese Mountain Dog, jest znany z niezwykle przyjacielskiego temperamentu, który sprawia, że rasa ta jest doskonałym wyborem dla rodzin i pojedynczych właścicieli, poszukujących zarówno towarzysza zabaw, jak i spokojnego kompana. Niezwykła równowaga między energią a łagodnością, między siłą a subtelnością charakteru, sprawia, że Bernens są psami nadające się do różnorodnych ról i środowisk.

1. Lojalność i przywiązanie: Bernensy są niezwykle lojalne wobec swoich opiekunów, co jest cechą typową dla psów pasterskich, które przez wieki były wytrenowane do ścisłej współpracy z ludźmi. Ich silne przywiązanie może przejawiać się w tendencji do „bycia w stadzie”, co oznacza, że mogą podążać za swoimi ludźmi z pokoju do pokoju, zawsze szukając bliskości i kontaktu.
2. Spokojny i cierpliwy: Mimo swoich imponujących rozmiarów, Berneński pies pasterski jest z natury spokojny i cierpliwy, co czyni go doskonałym wyborem dla rodzin z dziećmi. Ich łagodne obchodzenie się z dziećmi oraz intuicyjne zrozumienie potrzeby delikatności to cechy, które zyskują uznanie wśród rodziców.
3. Inteligencja i gotowość do pracy: Berneńczyki są również inteligentne i łatwe do wyszkolenia, chętnie wykonują zadania i uczestniczą w treningu, zwłaszcza gdy jest on oparty na pozytywnym wzmocnieniu. Ich historia jako pracujących psów górskich sprawia, że mają wrodzoną potrzebę aktywności i celu, dlatego dobrze reagują na różnego rodzaju szkolenia umysłowe i fizyczne.
4. Towarzyskość: Bernensy są również z natury towarzyskie wobec ludzi i innych zwierząt, jeśli zostały odpowiednio zsocjalizowane. Lubią towarzystwo i zazwyczaj dobrze dogadują się z innymi psami oraz zwierzętami domowymi, co czyni je przyjacielskimi mieszkańcami domów.
5. Czułość i wyrazistość emocji: Nie można pominąć również ich wyjątkowej czułości i zdolności do wyrażania emocji. Bernensy często komunikują swoje uczucia przez „mówienie” lub mruczenie, a także przez subtelne gesty ciała, jak delikatne pchnięcia noskiem czy przyciąganie uwagi łapą.
6. Wrażliwość: Warto zaznaczyć, że Berneńskie psy pasterskie są również wrażliwe na ton głosu swojego opiekuna oraz na atmosferę w domu. Są wyczulone na napięcie i mogą stać się zestresowane w środowiskach, gdzie często dochodzi do kłótni lub hałasu.

Zdrowie i pielęgnacja

Berneński pies pasterski to rasa, która wymaga odpowiedniej opieki, aby zapewnić mu długie i zdrowe życie. Jak każda duża rasa, Bernensy mają specyficzne potrzeby zdrowotne oraz wymagania dotyczące pielęgnacji, które właściciele powinni brać pod uwagę.

Zdrowie

1. Choroby genetyczne: Bernensy mogą być narażone na pewne dziedziczne schorzenia, typowe dla dużych ras psów. Do najczęstszych należą dysplazja stawu biodrowego i łokciowego, która może prowadzić do bólu i problemów z ruchomością, a także skłonność do rozwoju nowotworów, zwłaszcza w późniejszym okresie życia.
2. Kontrola weterynaryjna: Regularne kontrole u weterynarza są kluczowe, aby monitorować stan zdrowia i wczesne wykrywanie ewentualnych problemów. Szczególnie ważne są badania ortopedyczne oraz ocena ogólnego stanu zdrowia. Warto również zasięgnąć porady dotyczącej odpowiedniej diety i suplementacji.
3. Długość życia: Przy odpowiedniej opiece, Berneńskie psy pasterskie żyją średnio od 6 do 10 lat, choć zdarzają się osobniki, które dożywają starszego wieku.

Pielęgnacja

1. Sierść: Berneńczyki mają gęstą, długą sierść, które wymaga regularnego szczotkowania, najlepiej kilka razy w tygodniu, aby zapobiec kołtunieniu i utrzymać je w dobrym stanie. Są to psy liniejące, więc w okresie linienia może być konieczne częstsze szczotkowanie.
2. Kąpiel: Kąpiele powinny być okazjonalne, chyba że pies jest wyjątkowo brudny, ponieważ nadmierna kąpiel może pozbawić skórę naturalnych olejów i prowadzić do podrażnień.
3. Ćwiczenia i dieta: Bernensy potrzebują regularnych ćwiczeń, aby utrzymać zdrową wagę i dobre samopoczucie. Ważna jest także zbilansowana dieta dostosowana do wieku, poziomu aktywności oraz ewentualnych problemów zdrowotnych. Ze względu na ich wielkość, Bernensy są również narażone na problemy związane z żołądkiem, takie jak skręt żołądka, dlatego zaleca się kilka mniejszych posiłków dziennie zamiast jednego dużego.
4. Zęby i pazury: Regularne czyszczenie zębów pomoże zapobiegać chorobom dziąseł i utrzymaniu zdrowia zębów, natomiast regularne przycinanie pazurów jest konieczne, aby uniknąć problemów z chodzeniem.
5. Pogoda: Bernensy są dobrze przystosowane do chłodnego klimatu, więc właściciele powinni mieć to na uwadze podczas upałów, zapewniając cień i dostęp do świeżej wody.

Trening i wychowanie

Berneński pies pasterski, ze względu na swoją inteligencję i pragnienie bliskości z opiekunem, jest rasą stosunkowo łatwą do wyszkolenia. Jednakże, jak każdy pies, potrzebuje on odpowiedniego podejścia i konsekwencji w treningu, aby rozwijać się i funkcjonować w harmonii z domownikami.

Podstawy wychowania

1. Wczesna socjalizacja: Kluczową kwestią w wychowaniu Bernensa jest wczesna socjalizacja. Pies powinien być od szczenięcia przyzwyczajany do różnych ludzi, zwierząt oraz sytuacji, co pomoże mu wyrosnąć na zrównoważonego i pewnego siebie dorosłego psa.
2. Pozytywne wzmocnienie: Bernensy, jak większość psów, najlepiej reagują na trening oparty na pozytywnym wzmocnieniu. Chwalenie, smakołyki lub zabawa jako nagroda za dobre zachowanie są znacznie skuteczniejsze niż kary, które mogą prowadzić do lęku i nieufności.
3. Konsekwencja: Konsekwentne podtrzymywanie zasad i granic jest istotne. Psy tej rasy są bystre i mogą próbować testować ustalone limity, więc niezachwiane i jednolite przestrzeganie reguł jest niezbędne dla ich treningu i dobrostanu.

Szkolenie Podstawowe

1. Komendy: Podstawowe komendy takie jak „siad”, „waruj”, „przy mnie”, „zostaw” czy „do mnie” są fundamentem szkolenia każdego psa i powinny być wprowadzane już w młodym wieku.
2. Szczególne umiejętności: Bernensy, z racji swojego pasterskiego dziedzictwa, mają naturalne skłonności do pracy i mogą być trenowane do wykonywania określonych zadań, co również stanowi doskonałą stymulację umysłową.
3. Posłuszeństwo: Dla właścicieli, którzy chcą pójść o krok dalej, trening posłuszeństwa może być świetnym sposobem na wzmocnienie więzi i nauczenie psa bardziej złożonych komend.
4. Zajęcia sportowe: Rasy pracujące takie jak Berneński pies pasterski mogą również świetnie sobie radzić w psich sportach, takich jak agility, obedience, czy nawet konkurencje siłowe, jak przeciąganie.

Berneński pies pasterski w rodzinie

Berneński pies pasterski jest nie tylko pięknym i szlachetnym psem, ale także znakomitym kompanem dla całej rodziny. Jego łagodny temperament i przyjazna natura sprawiają, że może być doskonałym dodatkiem do domu, pod warunkiem jednak, że jego potrzeby będą zrozumiane i odpowiednio zaspokojone.

1. Relacje z dziećmi: Berneńskie psy pasterskie zazwyczaj świetnie dogadują się z dziećmi, okazując cierpliwość i wyrozumiałość. Są zabawowe i delikatne, co czyni je dobrymi towarzyszami zabaw. Ważne jest jednak, by nadzorować ich interakcje z bardzo małymi dziećmi, głównie ze względu na duży rozmiar psa, który niekiedy w zapałach zabawy może nieświadomie strącić malucha.
2. Interakcje z innymi zwierzętami: Dzięki swojemu pasterskiemu dziedzictwu, te psy często mają wrodzone umiejętności zarządzania i pilnowania innych zwierząt, co może przekładać się na ich interakcje z innymi psami i zwierzętami domowymi. Przy odpowiedniej socjalizacji, Bernensy mogą żyć w harmonii z innymi psami oraz kotami, choć ich duży rozmiar może wymagać wczesnego nauczenia ich, jak bezpiecznie obchodzić się z mniejszymi stworzeniami.
3. Członek rodziny: Bernensy są wyjątkowo przywiązane do swoich ludzkich opiekunów i uwielbiają spędzać czas w ich towarzystwie. Ich lojalność i afekcja czynią je psami bardzo rodzinnymi. Potrafią dostosować swój poziom energii do aktywności w domu, chociaż jako młode szczenięta mogą być bardziej energiczne i wymagać więcej uwagi.
4. Aktywność i czas wolny: Mimo że nie są to psy wymagające ekstremalnych form aktywności, to jednak potrzebują regularnych spacerów i czasu na zabawę, by zachować zdrowie fizyczne i psychiczne. Z uwagi na ich wielkość i energię, najlepiej, gdyby mieszkały w domu z dostępem do ogrodu, gdzie mogą bezpiecznie się poruszać i bawić.
5. Wychowanie a domowa harmonia: Ważnym aspektem integracji Berneńskiego psa pasterskiego z rodziną jest odpowiednie wychowanie i szkolenie, które ułatwiają mu zrozumienie domowych reguł. Berneńczyk, który wie, czego się od niego oczekuje i który otrzymuje konsekwentne wskazówki, będzie szczęśliwszym i lepiej dostosowanym członkiem rodziny.

Berneński pies pasterski zasługuje na miano nie tylko stróża, ale i pełnoprawnego członka rodziny. Jego łagodność, oddanie i zdolność do nawiązywania głębokich więzi z ludźmi sprawiają, że wielu właścicieli nie wyobraża sobie lepszego towarzysza życia. Wymagający odpowiedniej ilości ruchu, stałego kontaktu z ludźmi i systematycznego treningu, Berneńczyki są jednocześnie źródłem radości i przykładem psiej lojalności.